«Πήγα στον γιατρό και μου είπε ότι έχω προστάτη!». Είναι μια φράση που ακούγεται πολύ συχνά στις συζητήσεις μεταξύ ηλικιωμένων, κυρίως, ατόμων, αφού η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη εμφανίζεται σε 1 στους 2 άνδρες άνω των 60 ετών, φθάνοντας στο 80% για τους άνδρες 70-80 ετών.
Τι είναι ο προστάτης;
Ο προστάτης είναι ένας αδένας σε σχήμα κάστανου, βάρους 10-20 γραμμαρίων, που βρίσκεται κάτω από την ουροδόχο κύστη και περιβάλλει την ουρήθρα, δια μέσου της οποίας αποβάλλονται τα ούρα. Ο προστάτης παράγει περίπου το 30% του σπερματικού υγρού, μέσα στο οποίο «κολυμπούν» τα σπερματοζωάρια. Από τα 30-40 έτη ξεκινάει στον οργανισμό μια φυσιολογική διαδικασία αύξησης του μεγέθους του, γνωστή ως καλοήθης υπερπλασία του προστάτη.
Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη, το λέει και η λέξη, δεν είναι καρκίνος. Μπορεί να αυξάνεται το μέγεθος του αδένα, αλλά δεν πρόκειται για καρκινογένεση. Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη προκαλεί, συνήθως, διαταραχές στην ούρηση. Είναι αξιοσημείωτο ότι τα συμπτώματα σε έναν άνδρα με καλοήθη υπερπλασία του προστάτη δεν είναι ανάλογα πάντα με το μέγεθος του αδένα, αφού έχει σημαντικό ρόλο και η σύστασή του. Υπάρχουν, λοιπόν, άνδρες με τεράστιο προστάτη που έχουν ήπια συμπτωματολογία, ενώ άλλοι με πολύ μικρότερο προστάτη παραπονούνται για έντονα συμπτώματα.
Στατιστικά και παράγοντες κινδύνου
Η καλοήθης υπερπλασία αφορά κυρίως άνδρες άνω των 50 ετών. Ο κίνδυνος αυξάνεται όσο προχωρούν οι δεκαετίες, ενώ επιβαρυντικοί παράγοντες θεωρούνται η κληρονομικότητα, η παχυσαρκία, η καθιστική ζωή και η κακή διατροφή. Έρευνες έχουν δείξει ότι η αύξηση του μεγέθους του προστάτη σχετίζεται και με μεταβολικές διαταραχές, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης και η υπέρταση. Παράλληλα, είναι σημαντικό να υπογραμμιστεί ότι η καλοήθης υπερπλασία δεν συνδέεται άμεσα με τον καρκίνο του προστάτη, αν και μπορεί να συνυπάρχουν και να εκδηλώνουν παρόμοια συμπτώματα.
Καλοήθης υπερπλασία προστάτη: Συμπτώματα και Διάγνωση
Ο ασθενής που πάσχει από καλοήθη υπερπλασία του προστάτη μπορεί να εμφανίσει ένα ή και περισσότερα από τα ακόλουθα συμπτώματα:
- Συχνουρία (ανάγκη για συχνές ουρήσεις)
- Νυκτουρία (έγερση κατά τη διάρκεια της νύχτας για ούρηση)
- Αίσθημα ατελούς κένωσης της ουροδόχου κύστης
- Αδύναμη ροή των ούρων
- Δυσκολία στην έναρξη της ούρησης
- Διακοπτόμενη ούρηση
- Απώλεια σταγόνων μετά το τέλος της ούρησης
- Επιτακτική ούρηση (όταν ο ασθενής δεν μπορεί να αναβάλλει την ούρησή του)
- Επίσχεση ούρων (όταν πλέον ο ασθενής δεν μπορεί να ουρήσει).
Για τη διάγνωση της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη αρκεί, συνήθως, η λήψη ενός καλού ιστορικού, καθώς και η διενέργεια δακτυλικής εξέτασης του προστάτη από το ορθό. Πολλές φορές, ωστόσο, θα απαιτηθεί και μια σειρά άλλων εξετάσεων όπως: γενική εξέταση ούρων, PSA, υπερηχογράφημα ουροποιητικού, ουροροομέτρηση και, ενίοτε, ουροδυναμικός έλεγχος ή κυστεοσκόπηση.
Καλοήθης υπερπλασία προστάτη: Θεραπευτικές επιλογές
Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη στις μέρες μας αντιμετωπίζεται εύκολα και αποτελεσματικά. Μπορούμε να επιλέξουμε, ανάλογα με τα συμπτώματα και τον κλινικό–εργαστηριακό έλεγχο, ανάμεσα στην ενεργητική παρακολούθηση, στη φαρμακευτική θεραπεία και στη χειρουργική αντιμετώπιση:
- Ενεργητική παρακολούθηση. Προτείνεται, όταν η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη προκαλεί ήπια συμπτώματα χωρίς ιδιαίτερη επίδραση στην ποιότητα ζωής. Περιλαμβάνει τακτικές επισκέψεις στον ουρολόγο, συγκεκριμένο διαιτολόγιο, κυρίως όσον αφορά στα υγρά, καθώς και άλλες αλλαγές στον τρόπο ζωής.
- Φαρμακευτική αγωγή. Υπάρχουν οι εξής κατηγορίες φαρμάκων για την αντιμετώπιση της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη: αποκλειστές των α-αδρενεργικών υποδοχέων (ταμσουλοσίνη, αλφουζοσίνη), αναστολείς της 5α αναγωγάσης (φιναστερίδη, ντουταστερίδη), αντιχολινεργικά (σολιφενακίνη, δαριφενακίνη, οξυβουτινίνη, φεσοτεροδίνη), αναστολείς της φωσφοδιεστεράσης τύπου 5 (σιλδεναφίλη, τανταλαφίλη, βαρδεναφίλη), καθώς και κάποια φυτικά σκευάσματα (Serenoa repens, Pygeum africanum).
- Χειρουργική αντιμετώπιση. Οι ενδείξεις για τη χρήση κάποιου τύπου επέμβασης για την αντιμετώπιση της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη χωρίζονται σε απόλυτες και σε σχετικές.
Σχετικές
- Mη βελτίωση συμπτωματολογίας παρά τη χρήση φαρμακευτικής αγωγής
- Ψευδοεκκολπώματα & δοκίδωση κύστης
- Αλλεργίες ή αντενδείξεις στη χρήση φαρμακευτικής θεραπείας
- Υπόλειμμα ούρων > 100-150ml.
Απόλυτες
- Υποτροπιάζουσα επίσχεση ούρων
- Υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις
- Υποτροπιάζουσα μακροσκοπική αιματουρία
- Νεφρική ανεπάρκεια λόγω της απόφραξης από την υπερπλασία του προστάτη
- Οι λίθοι της ουροδόχου κύστης
- Όταν η κύστη έχει υποστεί σοβαρού βαθμού βλάβη
Όταν αποφασίζεται, λοιπόν, η χειρουργική αντιμετώπιση στην καλοήθη υπερπλασία του προστάτη, τότε μπορούμε να επιλέξουμε ανάμεσα στην ανοικτή προστατεκτομή (παραδοσιακά για προστάτες >130-150gr) ή στις ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές, οι οποίες πραγματοποιούνται διουρηθρικά.
Νεότερες θεραπευτικές προσεγγίσεις
Στην εποχή μας έχουν αναπτυχθεί ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές που προσφέρουν ασφάλεια και ταχύτερη ανάρρωση. Η διουρηθρική προστατεκτομή παραμένει μια από τις συνηθέστερες μεθόδους για προστάτες μέσου μεγέθους, ενώ η χρήση Laser (Green Light, Holmium) ή υδρατμών επιτρέπει την αφαίρεση ιστού με ελάχιστη απώλεια αίματος. Σε ειδικές περιπτώσεις χρησιμοποιείται και ρομποτική χειρουργική, η οποία παρέχει ακρίβεια και μικρότερο τραύμα. Στόχος κάθε μεθόδου είναι η αποκατάσταση της φυσιολογικής λειτουργίας της κύστης και η βελτίωση της καθημερινότητας. Ο ασθενής μετά την ολοκλήρωση της επέμβασης συνήθως επιστρέφει στις δραστηριότητές του πολύ πιο γρήγορα σε σχέση με τις παραδοσιακές τεχνικές.
Καλοήθης υπερπλασία προστάτη: Ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές
Σ’ αυτές συγκαταλέγεται και η μέθοδος TURIS, στην οποία χρησιμοποιείται φυσιολογικός ορός και χρήση διπολικής ενέργειας, καθιστώντας την επέμβαση ιδιαίτερα ασφαλή, αποτελεσματική και, πλέον, το «gold standard» στη χειρουργική αντιμετώπιση του προστάτη με την οποία συγκρίνονται όλες οι υπόλοιπες τεχνικές. Άλλες ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές είναι η προστατεκτομή με τη χρήση Laser (Green light ή Holmium), καθώς και η εφαρμογή υδρατμών, απαιτεί ελάχιστο χειρουργικό χρόνο (10-15 λεπτά) και ο ασθενής αποχωρεί από την κλινική μέσα σε 3-4 ώρες. Συγκριτικό της πλεονέκτημα σε σχέση με τις υπόλοιπες τεχνικές η διατήρηση της εκσπερμάτισης!
Είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι κάθε ασθενής είναι διαφορετικός και δεν ταιριάζουν «όλα σε όλους». Ο χειρουργός ουρολόγος θα εκτιμήσει την κατάσταση και θα προτείνει την ενδεδειγμένη λύση.
Ο Χειρουργός Ουρολόγος – Ανδρολόγος Δρ. Ιωάννης Γαλανάκης διαθέτει εκτεταμένη εξειδίκευση στη Ρομποτική και Λαπαροσκοπική Ουρολογία στην Ιταλία υπό την διεύθυνση του Pr. Guglielmo Breda, του πρωτοπόρου στη λαπαροσκοπική νεφρεκτομή στην Ευρώπη. Μετεκπαιδεύτηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο στη Λαπαροσκοπική Ουρολογία, Ενδοουρολογία & Ανδρολογία στη μεγαλύτερη Ουρολογική Κλινική της Μ. Βρετανίας. Διατελεί Διευθυντής Ουρολογικής Κλινικής στο Ναυτικό Νοσοκομείο Αθηνών, καθώς και Διευθυντής Ουρολόγος στο Ιατρικό Κέντρο Ψυχικού. Εάν έχετε ερωτήσεις σχετικά με την καλοήθη υπερπλασία προστάτη, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του.
