Η στυτική δυσλειτουργία ορίζεται ως η συνεχής ή περιοδική αδυναμία επίτευξης ή διατήρησης μιας στύσης ικανής να επιτρέψει μια επιτυχημένη σεξουαλική επαφή. Αν και η στυτική δυσλειτουργία είναι καλοήθης κατάσταση, μπορεί να επιδράσει στη σωματική και ψυχική υγεία, επηρεάζοντας αρνητικά την ποιότητα ζωής τόσο των ασθενών όσο και των συντρόφων τους.

Η στυτική δυσλειτουργία θεωρείται από πολλούς θέμα ταμπού, ακόμη και σήμερα. Πολλοί είναι αυτοί που βιώνουν το πρόβλημα, λίγοι όμως απευθύνονται στον ειδικό, περίπου το 10%. Επιδημιολογικές έρευνες υπολογίζουν ότι η συχνότητα της στυτικής δυσλειτουργίας παγκοσμίως θα αυξηθεί από 150 εκατομμύρια άνδρες το 1995, σε 325 το 2025. Αν και δεν υπάρχουν αντίστοιχες μελέτες στην Ελλάδα, υπολογίζεται ότι πάνω από 500.000 πάσχουν από στυτική δυσλειτουργία. Όσο αυξάνει η ηλικία, τόσο αυξάνει και η συχνότητα της στυτικής δυσλειτουργίας.

Στυτική δυσλειτουργία: Αίτια και μεταβολικοί παράγοντες

Τα αίτια της στυτικής δυσλειτουργίας είναι είτε ψυχογενή, είτε οργανικά, είτε συνδυασμός τους. Τα ψυχογενή αίτια της στυτικής δυσλειτουργίας απαντώνται, συνήθως, σε μικρότερες ηλικίες και είναι:

• Άγχος επίδοσης – φόβος αποτυχίας
• Κατάθλιψη
• Ένταση στις διαπροσωπικές σχέσεις
• Άγνοια και κακή πληροφόρηση σχετικά με τη σεξουαλική πράξη, θρησκευτικοί λόγοι
• Μανιακή / καταναγκαστική προσωπικότητα (σεξουαλική ψυχρότητα, διαστροφή)

Αντιθέτως, τα οργανικά αίτια της στυτικής δυσλειτουργίας απαντώνται στις μεγαλύτερες ηλικίες και φαίνονται στο παρακάτω σχήμα:

Το μεταβολικό σύνδρομο, που περιλαμβάνει παχυσαρκία, υπέρταση και διαταραχές λιπιδίων, έχει αποδεδειγμένα αρνητική επίδραση στην αγγειακή λειτουργία του πέους. Η αντίσταση στην ινσουλίνη επηρεάζει την παραγωγή νιτρικού οξειδίου και περιορίζει την αιμάτωση, οδηγώντας σε στυτική δυσλειτουργία. Παράλληλα, η μείωση των επιπέδων τεστοστερόνης με την ηλικία ή λόγω υπογοναδισμού επηρεάζει τη σεξουαλική επιθυμία και τη στυτική ικανότητα. Σε τέτοιες περιπτώσεις, απαιτείται έλεγχος και, εφόσον ενδείκνυται, θεραπεία υποκατάστασης.

Διαγνωστική προσέγγιση και συσχέτιση με την καρδιακή λειτουργία

Η διάγνωση της στυτικής δυσλειτουργίας συνήθως γίνεται εύκολα από το ιστορικό και την κλινική εξέταση. Κάποιες φορές, ωστόσο, θα απαιτηθούν επιπρόσθετες εξετάσεις: εξετάσεις αίματος (τεστοστερόνη, προλακτίνη, σάκχαρο, χοληστερίνη), δυναμικό έγχρωμο υπερηχογράφημα πεϊκών αγγείων, καταγραφή νυκτερινών στύσεων.

Η στυτική δυσλειτουργία μπορεί να προηγείται χρονικά της εμφάνισης καρδιαγγειακών συμβαμάτων, όπως το έμφραγμα ή το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Αυτό συμβαίνει επειδή τα σηραγγώδη αγγεία του πέους είναι μικρότερης διαμέτρου και πιο ευάλωτα στη δυσλειτουργία του ενδοθηλίου.

Προληπτική παρέμβαση και υγιεινή ζωή

Η στυτική δυσλειτουργία προκαλείται ή επιδεινώνεται από διάφορες καταστάσεις. Υπάρχουν, επομένως, συγκεκριμένα πράγματα που μπορεί να κάνει ο άνδρας που πάσχει από στυτική δυσλειτουργία:

• Διακοπή καπνίσματος
• Μείωση, έστω και κατά 10%, του σωματικού βάρους μπορεί να επαναφέρει τη στύση στο φυσιολογικό
• Αερόβια άσκηση τρεις φορές την εβδομάδα
• Διατροφή, καθώς η ευεργετική επίδραση της μεσογειακής διατροφής έχει αποδειχθεί και στην περίπτωση της στυτικής δυσλειτουργίας
• Ελάττωση επιπέδου χοληστερίνης – τριγλυκεριδίων
• Σωστή ρύθμιση σακχαρώδους διαβήτη
• Σωστή ρύθμιση αρτηριακής υπέρτασης με ενδεχόμενη τροποποίηση της φαρμακευτικής αγωγής
• Όχι αλκοόλ – ναρκωτικά
• Καταπολέμηση stress – άγχους
• Αντιμετώπιση δυσθυμίας – κατάθλιψης

Στυτική δυσλειτουργία: Θεραπευτικές επιλογές πέρα από τη φαρμακευτική αγωγή

Όταν η αγωγή πρώτης γραμμής αποτυγχάνει, εξετάζονται λύσεις όπως οι ενδοπεϊκές ενέσεις αγγειοδραστικών ουσιών ή η χρήση συσκευών κενού. Επιπλέον, η θεραπεία με κρουστικά κύματα χαμηλής έντασης επιδιώκει τη δημιουργία νέων αγγείων στο πέος. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η έγχυση πλάσματος πλούσιου σε αιμοπετάλια (PRP), με στόχο τη βελτίωση της μικροκυκλοφορίας και την αναγέννηση των ιστών.

Για ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται σε καμία θεραπεία, η χειρουργική τοποθέτηση πεϊκής πρόθεσης προσφέρει οριστική λύση. Οι προθέσεις διακρίνονται σε ημίσκληρες και υδραυλικές, και επιλέγονται ανάλογα με τις ανάγκες και το ιστορικό του κάθε άνδρα.

Ψυχολογική στήριξη και συμμετοχή του συντρόφου

Η στυτική δυσλειτουργία επηρεάζει βαθιά την ψυχολογία του άνδρα. Ντροπή, άγχος αποτυχίας και απώλεια αυτοεκτίμησης είναι συνήθη φαινόμενα. Η ψυχολογική παρέμβαση είναι καθοριστική, όχι ως εναλλακτική αλλά ως συμπληρωματική στην ιατρική αντιμετώπιση. Επιπλέον, η παρουσία και η ενεργή στήριξη του συντρόφου ενισχύουν την αποδοχή και τη συναισθηματική επανασύνδεση στο πλαίσιο της σχέσης.

Η ανοιχτή επικοινωνία, η κατανόηση και η κοινή προσπάθεια ενισχύουν τις πιθανότητες επιτυχίας κάθε μορφής θεραπείας.

Ο Χειρουργός Ουρολόγος – Ανδρολόγος Δρ. Ιωάννης Γαλανάκης διαθέτει εκτεταμένη εξειδίκευση στη Ρομποτική και Λαπαροσκοπική Ουρολογία στην Ιταλία υπό την διεύθυνση του Pr. Guglielmo Breda, του πρωτοπόρου στη λαπαροσκοπική νεφρεκτομή στην Ευρώπη. Μετεκπαιδεύτηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο στη Λαπαροσκοπική Ουρολογία, Ενδοουρολογία & Ανδρολογία στη μεγαλύτερη Ουρολογική Κλινική της Μ. Βρετανίας. Διατελεί Διευθυντής Ουρολογικής Κλινικής στο Ναυτικό Νοσοκομείο Αθηνών, καθώς και Διευθυντής Ουρολόγος στο Ιατρικό Κέντρο Ψυχικού. Εάν έχετε ερωτήσεις σχετικά με τη στυτική δυσλειτουργία, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του.